Þarf ég í alvöru að ræða um klám við börnin mín?

Já, við þurfum nefnilega öll að gera það. Áhugi á og forvitni um kynlíf er eðlileg og heilbrigð, en flest ungmenni á Íslandi fá sínar upplýsingar um kynlíf að mestu leyti úr klámi en ekki vandaðri kynfræðslu. Mikill munur er þó á raunverulegu kynlífi og því sem sést í klámi, þar sem engin áhersla er lögð á samskipti og samþykki, öryggi og vellíðan. Klámneysla er því ógn við kynheilbrigði ungs fólks.

Úr klámi koma gjarnan óraunhæfar hugmyndir um útlit og líkamlega getu, og ekki síst um mörk og samþykki í kynlífi. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli vinsælla klámatriða og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Þess utan er klám ávanabindandi efni sem ómótaðir heilar ráða illa við og til mikils að halda því frá ungmennum í lengstu lög.

Vegna umfangs og aðgengis kláms er mikilvægt að foreldrar fræði börnin sín um skaðsemi þess, og reyni að koma í veg fyrir eða bregðast við klámáhorfi þeirra. Marga foreldra óar þó við að taka þetta mikilvæga spjall við barnið; þykir tilhugsunin ógnvekjandi eða vandræðaleg, óttast að barnið sé of ungt fyrir upplýsingarnar eða finnst þeir sjálfir ekki hafa næga þekkingu til að fræða afkvæmin. Ótti við að finna ekki „réttu orðin“ hræðir suma foreldra frá slíkum samtölum.

Þess vegna hafa Stígamót, Frístundamiðstöðin Tjörnin, Jafnréttisskóli Reykjavíkur, Menntavísindasvið Háskóla Íslands og RannKYN, gefið út samtalsleiðbeiningar fyrir foreldra til að auðvelda þeim að taka klámspjallið. Þar fá foreldrar hjálp við að finna réttu orðin og gagnlegar upplýsingar til að auka eigin þekkingu. Þannig geta foreldrar farið öruggari inn í samtal um þetta viðkvæma málefni. Samstarfsaðilar hvetja alla foreldra barna á aldrinum 6-18 ára að kynna sér leiðbeiningarnar á heimasíðunni: www.stigamot/klamspjall og sinna þessari mikilvægu forvörn.

Should I really talk about pornography with my children?

Yes, actually we should all do it. The interest and curiosity about sex is normal and healthy, but most of our youth in Iceland get their information about sex mainly from pornography and not from quality sex education. There is a big difference between real-life sex and what can be seen in pornography, in which there is no emphasis on communication, consent, safety and well-being. Pornographic consumption, therefore, is a threat to sexual health of our youth.
Usually, there are unrealistic ideas from pornography about appearance and physical abilities and last but not least, about boundaries and consent in sex. People who work with children and teenagers can see the actual effects of porn in terms of their communication – lack of goals, lack of respect, unwelcomed touching, and rough pornographic talk. Those who provide service for young victims of sexual abuse increasingly see the significant connection between popular porn scenes and descriptions by victims about the abuse. Furthermore, porn is also addictive which immature brains are incapable of processing well and so that is why it is highly important for our youth to stay away from porn for as long as possible.

Due to the scale of and easy access to porn, it is important for parents to educate their children about its dangers and try to refrain or respond to their children’s porn-watching habits. Many parents are uneasy about taking this necessary discussion with their children, many may consider this to be awkward and terrifying, they fear that their child might be too young for this information, or parents may even think that they themselves do not have enough knowledge to be able to educate their offspring. Some parents also have a fear of not finding the ‘right words’ in such a discussion.
This is why Stígamót, Tjörnin Youth Centre, the Equality School of Reykjavík, the University of Iceland’s School of Education, and RannKYN have published a set of instructions for parents to make it easier to have this porn talk with their children. These instructions help parents to find the right words and useful information to add to their knowledge. This way, parents can be more equipped about discussing a sensitive topic. The team that collaborated in this project encourages all the parents of children ages 6-18 to familiarize themselves with these instructions on the website: www.stigamot/klamspjall and address this important prevention strategy.

Czy naprawdę muszę rozmawiać z moimi dziećmi o pornografii?

Tak, wszyscy musimy to robić. Ciekawość i zainteresowanie seksem jest normalne i zdrowe. Problemem jest jednak to, że większość młodych ludzi w Islandii czerpie o nim informacje głównie z pornografii, a nie z jakościowej edukacji seksualnej. Pornografia i seks to dwie różne rzeczy! W porno nie ma przestrzeni na komunikację, zgodę, bezpieczeństwo, ani dobre samopoczucie. Pornografia stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia seksualnego młodych ludzi.
Wygląd i sprawność fizyczna, stanowienie granic i zgoda na seks – pornografia kreuje fałszywy ich obraz. Zdaniem osób pracujących z dziećmi i młodzieżą pornografia ma bezpośredni wpływ na zaburzone relacje rówieśnicze – brak granic, brak szacunku, niechciany dotyk i wulgarny język. Opiekuni młodych ofiar przemocy seksualnej, coraz częściej dostrzegają silny związek między popularną pornografią, a opisami przemocy, o których słyszą od swoich podopiecznych. Poza tym pornografia jest substancją uzależniającą, z którą niedojrzałe mózgi nie są w stanie sobie poradzić, dlatego tak ważne jest, aby jak najdłużej trzymać ją z dala od młodych ludzi.
Pornografia jest łatwo dostępna, stąd też konieczność, by rodzice edukowali swoje dzieci o jej szkodliwym wpływie i starali się temu zapobiegać lub odpowiednio na nią reagować. Wielu opiekunów waha się przed podjęciem tej ważnej rozmowy z dzieckiem. Już sama myśl o tym wydaje im się przerażająca lub krępująca. Obawiają się, że dziecko jest zbyt niedojrzałe lub uważają, że sami nie mają wystarczającej wiedzy, aby podjąć ten temat. Strach przed znalezieniem „właściwych słów” skutecznie zniechęca ich do podjęcia rozmowy.
Dlatego takie instytucje jak: Stígamót, świetlica Tjörnin (Frístundamiðstöðin Tjörnin), Szkoła Równościowa w Reykjaviku (Jafnréttisskóli Reykjavíkur), Wydział Edukacji Uniwesytetu Islandzkiego (Menntavísindasvið Háskóla Íslands) oraz RannKYN, wspólnie opracowały wskazówki dla rodziców. W zasobach tam udostępnionych znajdują się przydatne informacje, a nawet zwroty, które mają za zadanie poszerzyć wiedzę i ułatwić dorosłym rozmowę o pornografii.
Wszystkie ważne informacje zostały zebrane w jednym miejscu, na stronie: www.stigamot/klamspjall. Zachęcamy szczególnie rodziców dzieci w wieku od 6-18 lat do zapoznania się z materiałami, które służyć mają poszerzeniu wiedzy na temat profilaktyki w tej dziecinie. Dzięki temu opiekunowie otrzymają narzędzia, które pomogą im z większa pewnością podjąć rozmowę na ten delikatny temat.